اسپاسم پلک یا پرش پلک چشم چیست؟ و چگونه درمان می شود؟
یکی از عوارضی که می تواند چشم را درگیر کند، اسپاسم پلک چشم است. البته اسپاسم پلک چشم را با نام های مختلفی از جمله پلک زدن غیر ارادی، بلفارواسپاسم، پرش پلک یا پرش غیر ارادی پلک هم می شناسند. افرادی که به این عارضه مبتلا می شوند ممکن است در شرایط استرس زا قرار گرفته باشند. اسپاسم پلک چشم اگر به صورت مداوم در افراد دیده شود باید حتما تحت درمان قرار گیرد. اسپاسم پلک چشم و روش های درمانی آن موضوعی است که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهیم شد.
اسپاسم پلک چشم چیست؟
اسپاسم پلک چشم یا همان بلفارواسپاسم پلک زدن های غیر ارادی هستند که می توان آن را عارضه ای عصبی دانست. این بیماری را بیشتر می توان در میان میانسالان و سالمندان دید. البته این عارضه در بیشتر افراد به صورت «بلفارواسپاسم خود به خودی خوش خیم» رخ می دهد که خود را با بستن تکراری و بدون اراده پلک نشان می دهد.
اسپاسم پلک چشم چگونه در افراد شروع می شود؟
اسپاسم پلک چشم به صورت متداول کاملا آرام و تدریجی بروز پیدا می کند. البته از اول به این شکل نیست که بیمار با انقباض عضلانی روبرو شود، بلکه آغاز آن را باید با خشک شدن چشم و حساس شدن به نور دانست. پس از این مرحله و تحریک چشم ها در برابر این گونه عوامل، اسپاسم پلک چشم به وجود می آید و کم کم با پیشرفت رو به جلو حرکت می کند.
اسپاسم پلک چشم اگر با حملات بیش از حد همراه شود این احتمال وجود دارد که پلک ها چند ساعتی بسته شده و بیمار را برای ساعاتی فاقد بینایی کند. متاسفانه این حالت حتی سبب خواهد شد که بیمار خود را از حضور در اجتماع منع کند و او دچار افسردگی شود. باید در نظر داشت که این نوع اسپاسم هنگامی که فرد در فضاهای نا آشنا حضور می یابد افزایش پیدا می کند و در خواب متوقف می شود.
علت به وجود آمدن اسپاسم پلک چشم
اسپاسم پلک چشم اولیه معمولا به سبب اختلال در فرایند عقده های قاعده ای مغز رخ می دهد. اما اگر بخواهیم کار عقده های قاعده ای مغز را توضیح دهیم، باید این را بگوییم که این بخش وظیفه هماهنگ کردن حرکات عضلات را برعهده دارد. اسپاسم پلک چشم می تواند ژنتیکی باشد و آن را یک بیماری ارثی و زمینه ای به شمار آورد.
البته خوردن و مصرف کردن برخی داروها مانند داروهای پارکینسون هم در ایجاد این بیماری بی تاثیر نیستند. درمان هورمون با استروژن زنان یائسه، خشک شدن چشم، استرس و اضطراب و همچنین قطع شدن مصرف بنزودیازپینها را از دیگر علل ایجاد اسپاسم پلک چشم می دانند. برای ایجاد این بیماری موارد زیر هم موثر هستند:
• استفاده زیاد از نوشیدنی های کافئین دار
• تحریک شدن قرینه
• کمبود خواب
• خستگی
• نگاه بیش از حد به مانیتور و تلویزیون
چگونه باید اسپاسم پلک چشم را تشخیص داد؟
این عارضه به صورت متداول با کمک نشانه های بالینی قابل تشخیص است و برای تشیخص آن نیازی نیست که به دنبال انجام آزمایش و عکس برداری های مختلف رفت. البته اگر احتمال وجود تومور باشد اقدامات پاراکلینیک امری ضروری به حساب می آید. در ابتدای این عارضه ممکن است بیمار آن را با خشک شدن چشم اشتباه بگیرد یا فقط کمی پلک زدن های او بیشتر شده باشد.
درمان اسپاسم پلک چشم
درمان اسپاسم پلک چشم از طریق روش های مختلفی صورت می گیرد که رایج ترین آن ها روش های زیر است:
- درمان با کمک مصرف دارو
با در نظر داشتن این که علت اصلی به وجود آمدن اسپاسم پلک چشم مشخص نشده است، باید گفت که نمی توان یک داروی قطعی را برای آن معرفی کرد. برای کنترل کردن و بهبود اسپاسم پلک چشم از داروهایی مانند آرام بخش، ضد تشنج و ضد افسردگی معمولا کمک گرفته می شود. البته تجویز آن ها باید به دستور پزشک باشد و تنها پزشک می تواند با بررسی علائم تشخیص دهد کدام دارو برای بیمار بهتر است. البته این روش چندان موثر نیست زیرا دارویی خاص تلقی نمی شود و پاسخ مناسبی برای درمان نیست.
- تزریق بوتاکس
می توان گفت بهترین روش برای درمان اسپاسم پلک چشم تزریق بوتاکس است. بوتاکس نامی تجاری برای یک پروتئین پیچیده است که از باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم خارج می شود و مورد بهره برداری برای اسپاسم قرار می گیرد. با تزریق بوتاکس پایانه های عصبی آن را جذب می کنند. بوتاکس زمانی که جذب این پایانه ها می شود، اجازه نمی دهد که استیل کولین آزاد شود. استیل کولین مسئول منقبض کردن عضلات است. پس به این ترتیب یک فلج موقت با مدت 3 تا 6 ماه در عضله ها به وجود خواهد آمد. بوتاکس می تواند 95 درصد علائم را کاهش دهد و آن ها را کنترل کند. البته عوارض کوتاه مدتی همچون تاری دید دارد که گذرا هستند.
- جراحی
در صورتی که پزشک دریابد با تزریق بوتاکس هم مشکل بیمار حل نشده است، پس از جراحی برای درمان استفاده می کند. یکی از رایج ترین عمل هایی که برای درمان اسپاسم انجام می شود برداشتن عضله یا میکتومی است. همان طور که مشخص است در این عمل بخشی از عضله که بستن پلک را برعهده دارد با جراحی حذف خواهد شد. در این روش حدود 80 درصد علائم بیماری بهبود پیدا می کند.
- درمان های جانبی
این نوع درمان تنها توسط خود فرد و اطرافیان او باید انجام شود و به این شکل است که باید فرد بیمار از محیط ها و شرایطی که استرس زا هستند دور شود. ایمن کردن فضای زندگی، استفاده از عینک های آفتابی، مرطوب کردن چشم با کمک قطره های مصنوعی و… از روش های این نوع از درمان خواهد بود.
مراجعه به پزشک
شاید شما هم با افرادی مواجه شده باشید که دچار اسپاسم پلک چشم شده اند یا این که خود شما با این عارضه مواجه هستید. در هر صورت نیازی به نگرانی نیست زیرا می توانید به دکتر احسان عباس نیا متخصص چشم پزشکی و فوق تخصص استرابیسم و اکولوپلاستیک، مراجعه کنید. دکتر عباس نیا پس از این که بررسی های لازم را انجام دادند و تمام علائم را ارزیابی کردند با بهترین شیوه درمانی به معالجه شما خواهند پرداخت.
