آیا بیماری های سیستم عصبی مرکزی با بیماری های چشم ارتباط دارند؟
بیماری های چشم می توانند با طیف وسیعی از بیماری ها مانند بیماری های سیستم عصبی مرکزی در ارتباط باشند؛ این بدین معنی است که تغییرات سیستم بینایی می تواند نشانگر نوع خاصی از بیماری ها مانند بیماری های مغز و نخاع باشد. عصب بینایی که به آن عصب جمجمه ای دوم گفته می شود در پشت شبکیه چشم قرار دارد و از طریق سوراخ چشم و کانال بینایی وارد قسمت جلویی مغز می شود؛ بدیهی است که وارد شدن آسیب به این قسمت مغز و ایجاد بیماری مغزی می تواند با مشکلات و بیماری های چشمی در ارتباط باشد. در ادامه مطلب برخی از مهم ترین بیماری های مغزی مرتبط با چشم شرح داده می شوند.
بیماری های مغز مرتبط با چشم چه تاثیراتی روی چشم دارند؟
تاثیراتی که بیماری های مغزی مرتبط با چشم روی چشم می گذارند به عواملی مانند نوع بیماری، پیشرفت بیماری، نوع سلول های درگیر شده، سن بیمار، وضعیت سلامت بیمار و پیش آگهی بیماری بستگی دارند. برخی از مهم ترین عوارض بیماری های مغزی مرتبط با چشم عبارتند از:
دوبینی
دوبینی یکی از رایج ترین علائم چشمی مرتبط با بیماری های مغز و اعصاب است؛ به طوری که افراد با این علامت زمانی که به متخصص چشم مراجعه می کنند؛ متخصص آنها را برای گرفتن نوار مغز به سایر متخصصان ارجاع می دهد. وارد شدن انواع آسیب های فیزیکی به مغز، مبتلا شدن به برخی از انواع تومورهای مغزی مانند گلیوبلاستوما، اختلالات عروقی مغز مانند آنوریسم و گرفتگی رگ های مغز و بیماری های خود ایمنی مرتبط با سیستم عصبی مانند مالتیپل اسکلروزیس می توانند باعث ایجاد دو بینی شوند.
از دست دادن دید محیطی
از دست دادن دید محیطی نیز می تواند از عوارض برخی تومورهای مغزی و سرطان های مغزی باشد.
استرابیسم
استرابیسم یا انحراف چشم ها یا لوچی می تواند در اثر عواملی مانند سکته مغزی، فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، وارد شدن آسیب به سر و بیماری ام اس به وجود بیاید.
نیستاگموس
حرکات منظم و مکرر چشم به صورت غیر ارادی را نیستاگموس می گویند. این حرکات سریع می توانند در جهات مختلف افقی و عمودی مشاهده شوند. ضایعه های مغزی می توانند به این علائم و حرکات مربوط باشند.
سایر علائم چشمی مرتبط با بیماری های مغز عبارتند از:
• حرکات غیر طبیعی و آرام چشم در بیماری هانتینگتون
• بزرگتر دیدن یا کوچکتر دیدن اشیاء در بیماری صرع
• عدم توانایی حرکت دادن چشم در سندروم گیلن باره
نحوه تشخیص بیماری های مغز و اعصاب از روی تظاهرات چشمی
شاید برای برخی از افراد سوال باشد که پزشکان چگونه از روی تظاهرات چشمی به انواع بیماری های مغز و اعصاب پی می برند؟ بیماری های مغز و اعصاب به طور کلی طیف وسیعی از بیماری ها را شامل می شوند که هر کدام از این بیماری ها شامل علائم عمومی و علائم اختصاصی هستند. تظاهرات چشمی نیز ممکن است با علائم بالینی دیگری همراه باشند که نورولوژیست ها به کمک چشم پزشکان از طریق روش های تشخیصی این بیماری ها را تشخیص می دهند. به عنوان مثال ممکن است فردی علاوه بر دو بینی به مشکلاتی مانند عدم تعادل، عدم کنترل ادرار و مور مور شدن اندام ها مبتلا شود که در این صورت پزشک احتمال بیماری ام اس را می دهد و از طریق روش های تشخیصی این بیماری را تایید یا رد می کند.
گاهی اوقات علائم بیماری های مغزی با علائم برخی از بیماری ها یکسان است؛ مثلا علائم بیماری ام اس و بیماری لایم مشابه یکدیگر هستند که پزشک از روش آزمایش خون استفاده می کند و این دو بیماری را از یکدیگر تشخیص می دهد. تشخیص افتراقی نیز گاهی اوقات به کمک متخصص می آید.
برخی از روش های تشخیصی بیماری های مغز و اعصاب عبارتند از:
• سی تی اسکن
• ام آر آی
• نوار مغز و اعصاب
• Rtm
• آنژیوگرای مغز
چه روش هایی برای درمان بیماری های چشم مرتبط با بیماری های مغز و اعصاب وجود دارد؟
برای درمان بیماری های چشم مرتبط با بیماری های مغز و اعصاب یک تیم پزشکی متشکل از چشم پزشک، نورولوژیست، جراح مغز و اعصاب، ایمونولوژیست و آنکولوژی تشکیل می شود. نوع بیماری، روند پیشرفت بیماری، علائم بالینی تظاهر یافته، عوارض بروز یافته، سن بیمار، وضعیت سلامتی بیمار، سبک زندگی و روحیه بیمار در روند درمان و انتخاب روش درمانی بسیار تاثیر گذار هستند. پزشکان تا زمانی که علت بیماری های چشم مرتبط با مغز و اعصاب را ریشه یابی نکنند؛ هیچ اقدامی برای درمان انجام نمی دهند. بعد از اینکه علت اصلی بیماری های چشم شناسایی شد؛ با از بین رفتن علت و ریشه، علائم چشمی نیز برطرف می شوند.
برخی از مهم ترین روش های درمانی بیماری های چشم مرتبط با مغز و اعصاب عبارتند از:
جراحی
در صورتی که علت بیماری های چشمی، تومورهای مغزی باشد؛ پزشک می تواند از روش جراحی برای درمان استفاده کند. در صورتی که تومور خوش خیم باشد، اندازه کوچکی داشته باشد و در محل خطرناک و وسیعی قرار نگرفته باشد؛ روش جراحی انتخاب می شود.
آنژیوپلاستی
در صورتی که علت تظاهرات چشمی در بیمار، آنوریسم مغزی باشد؛ پزشک از روش آنژیوپلاستی برای رفع گرفتگی رگ و برطرف کردن آنوریسم استفاده می کند.
شیمی درمانی و پرتو درمانی
در صورتی که علل تظاهرات چشمی سرطان های مغزی باشند؛ پزشک از شیمی درمانی و پرتو درمانی با هدف کوچک کردن و از بین بردن تومورها استفاده می کند.
دارو درمانی
دارو درمانی برای تظاهرات چشمی ناشی از صرع مناسب است.
تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس برای تظاهرات چشمی ناشی از میگرن مناسب است.
مراجعه به پزشک
بیماری های چشم مرتبط با بیماری های مغز و اعصاب طیف وسیعی از بیماری ها را تشکیل می دهند. نیستاگموس، استرابیسم، تاری دید، دوبینی، از دست دادن دید محیطی، کور رنگی و حتی نابینایی جزو عوارض چشمی بیماری های مغزی هستند. برای درمان این بیماری ها متخصصان مغز و اعصاب به کمک چشم پزشکان می آیند. برای تشخیص و بررسی بیشتر این نوع از بیماری های چشم می توانید به مطب دکتر احسان عباس نیا متخصص چشم مراجعه کنید.
