تاریخچه بوتاکس
وقتی در زمینه مداخلات زیبایی شناختی وارد می شوید به این نتیجه می رسید که تزریق سم بوتولینیوم(بوتاکس) یکی از شایع ترین اعمال زیبایی محسوب می شود که امروزه در حال انجام است.
جامعه جراحان پلاستیک آمریکا تخمین زده اند که در سال ۲۰۱۸ تقریبا بیش از 7 میلیون نفر از مردم جهان تزریق سم بوتولینیوم (بوتاکس) را انجام داده اند.
برای درک بهتر این عدد باید بدانید تعداد افرادی که این تزریقات را انجام دادهاند بیشتر از افرادی هستند که در ایالت آریزونا زندگی می کنند. (آریزونا یکی از ایالت های آمریکا با جمعیت ۷/۱۵۸میلیون نفر است)
خیلی از مردم از تزریقات سم بوتولینیوم (بوتاکس) برای درمان چین و چروک های پوستی استفاده میکنند در حالی که این ماده ی جالب به شدت همه کاره است و برای شرایط مختلفی به کار میرود از جمله:
- اسپاسم عضلانی
- پرش چشم (برای مثال بلفارواسپاسم)
- انقباض عضلات گردن (برای مثال دیستونی گردنی)
- میگرن
- مثانه بیش فعال
و همچنین برای درمان تعریق بیش از اندازه زیر بغل استفاده می شود.
داستان این که ما چگونه برای درمان چین و چروک های پوستی به تزریق این سم به باکتریال به درون بدن روی آورده ایم بسیار جالب، دلنشین و شنیدنی است.
بوتاکس چیست ؟
این ماده توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینیوم تولید میشود در طبیعت عفونت با این باکتری سبب ایجاد بیماری بوتولیسم می شود که یک بیماری فلج کننده و ناتوان کننده ی نادر است.
بوتولیسم با فلج شدن عضلات صورت، دهان و حلق آغاز میشود قبل از اینکه به بقیه عضلات بدن منتشر شود.
وقتی بیماری بوتولیسم عضلاتی را که در تنفس شرکت می کنند فلج می کند مرگ را می تواند به دنبال داشته باشد. توجه داشته باشید که در ماه می سال ۲۰۱۷ شیوع بیماری بوتولیسم در کالیفرنیا مربوط به نوعی سس پنیر خاص بود که در پمپ بنزین ها فروخته می شد و در نتیجه شیوع این بیماری ده نفر در بیمارستان بستری شدند که یک نفر از آنها در اثر این بیماری فوت کرد پس در بهداشت مواد غذایی باید دقت شود.
اگرچه کلستریدیوم بوتولینیوم چندین سویه دارد (هشت سروتایپ A – B – C1 – C2 – D – E – F – G ) اما فقط سروتایپ های A و B برای ایجاد آمادهسازی های بالینی استفاده می شوند.
بوتاکس چگونه کار میکند؟
بعد از تزریق بوتاکس در عضله این ماده پایانههای عصبی را پر میکند و به آنها متصل میشود و مانع از آزادسازی استیل کولین به عنوان یک انتقالدهنده عصبی میشود.
بدون حضور استیل کولین در پایانههای عصبی فعالیت عضلات متوقف میشود که این فلج موضعی همان عاملی است که باعث می شود چین و چروک ها از بین بروند و اسپاسمهای عضلانی متوقف شود؛ به عبارت دیگر سم بوتولینیوم(بوتاکس) از بین بردن چین و چروک را با فلج کردن عضلات آن قسمت انجام می دهد.
علاوه بر تداخل سم بوتولینیوم (بوتاکس) با استیل کولین این ماده میتواند با آزادسازی واسطه های التهابی و درد مانند: ماده P و گلوتامین تداخل ایجاد کرده و مانع از رهاسازی آنها شود این موضوع چگونگی عملکرد این سم را در درمان سردردهای میگرنی توضیح می دهد.
عوارض بوتاکس
درد ناحیه ی تزریق، کبودی، تورم، سردرد، ناراحتی به دنبال ضعف عضلانی که می تواند به عضلات نواحی اطراف هم منتشر شود.
البته درد در محل تزریق را می توان با استفاده نیدل کوچک جهت تزریق یا با استفاده از بی حسی های سطحی و یا سرد کردن ناحیه قبل از تزریق میتوان کم کرد.
نکته قابل توجه این است که تاثیرات سم بوتولینیوم (بوتاکس) به مرور زمان از بین میرود به ویژه بعد از غیرفعال سازی اولیه عصبی که توسط سم بوتولینیوم (بوتاکس) اتفاق می افتد انتهای عصب ها شروع به جوانه زدن می کنند و یا بازسازی میشود و عملکرداعصاب پس از تغییر انتهای عصب ها دوباره بازیابی می شود.
به طور کلی سم بوتولینیوم (بوتاکس) ۴ الی ۶ ماه تا قبل از بازسازی کامل عصب ها عمل می کند.
در تعداد کمی از افراد دوزهای استاندارد نتایج مطلوب را به ارمغان نمی آورد که در این افراد دوزهای ثانویه ممکن است تجویز شود.
از دیگر عوارض قابل پیشگیری بوتاکس میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
۱-خونریزی نقطه ای :
راه حل » با فشار دادن مستقیم به وسیله گاز یا یک پارچه تمیز مانع از خونریزی شوید .
۲- عفونت محل تزریق :
راه حل » پوست را با الکل قبل از تزریق تمیز و ضد عفونی کنید .
۳-دوبینی :
راه حل »از نزدیک شدن به عضلات مایل تحتانی چشم حین تزریق دوری کنید.
۴- اکیموزیس :
راه حل » بیماران را مطلع کنید که از استفاده از آنتی کواگولانت ها (شامل آسپرین ، رقیق کننده های خون و دوز زیاد ویتامین E) به مدت یک تا دو هفته قبل از تزریق اجتناب کنند و استفاده از یخ بلافاصله بعد از تزریق
۵-افتادگی پلک (پتوزیس) : در اکثر مواقع در طول دو تا سه هفته بدون مداخله بهبود می یابد و همچنین ممکن است معلول 2.5% فنیل افرین برای قسمت درونی پلک فوقانی تجویز شود.
امروزه سم بوتولیسم (بوتاکس) توسط چهار شرکت داروسازی تولید می شود که نام های تجاری آن عبارتند از:
۱. Botax
۲.Dysport
۳.Xeomen
۴.Jeuveau
اگرچه هرکدام از آن ها باهم تفاوتهای جزئی دارند، اما ماده فعال همه آن ها سم بوتولینوم است و اساساً همه یکسان عمل میکنند.
منشاء اصلی سم بوتولینیوم
باکتری کلستریدیوم بوتولینوم اولین بار توسط دانشمند بلژیکی به نام امیل پیر ون ارمنجم به دنبال شیوع بوتولیسم در بلژیک کشف شد در سال ۱۹۲۰ دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو برای اولین بار برای جداسازی سم بوتولینیوم تلاش کردند در حالی که ۲۰ سال طول کشید تا در نهایت سم بوتولینیوم به شکل کریستالی توسط دکتر ادوارد چانتز جداسازی شود.
در سال ۱۹۷۰ دانشمندان شروع به استفاده از سم بوتولینوم در درمان انحراف چشم (استرابیسم) کردند و در حین آزمایش این درمان محققان متوجه شدند که این ماده می تواند چین و چروک چروک های میان دو ابرو که بالای بینی قرار دارند(گلابلا) را کاهش دهد.
بعد از آن که موفقیت استفاده از سم بوتولینیوم (بوتاکس) در درمان استرابیسم ثابت شد شرکت داروسازی آلرگان اولین مجوز درمان را صادر کرد و نام برند تجاری خود را بوتاکس گذاشت پس از آن بوتاکس تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) را برای انواع کاربردهای پزشکی و آرایشی گرفت.
تعدادی از کاربردهای این ماده که توسط (FDA) تایید شده به شرح زیر است :
۱ – استرابیسم و بلفارواسپاسم در سال ۱۹۸۹
۲- دیستونی گردنی در سال ۲۰۰۰
۳-از بین بردن خطوط بین دو ابرو(گلابلا) در سال ۲۰۰۲
۴-تعریق بیش از اندازه زیر بغل در سال ۲۰۰۴
۵-میگرن مزمن و اسپاسم لب فوقانی در سال ۲۰۱۰
۶-بی اختیاری ادراری در سال ۲۰۱۱
۷- چروک های پنجه کلاغی (خطوط کنار چشم) در سال ۲۰۱۳
لطفاً به این موضوع توجه شود با وجود اینکه پزشکان از سم بوتولینیوم(بوتاکس) در درمان خیلی از انواع چروک های صورت استفاده میکنند خیلی از این درمان ها تایید نشده اند.
به عبارت دیگر پزشکان از قضاوت های بالینی جهت درمان چین و چروک های صورت با بوتاکس استفاده می کنند.
در تاریخ پزشکی به احتمالا خیلی قابل توجه است زیرا اولین تزریق میکروبی به شمار می رود که برای درمان یک بیماری استفاده شده است.
تزریق محصولات باکتریایی به بدن انسان به عنوان یک مداخله جدید به حساب می آید و با گذشت هر سال محققان فرمول های بیشتری از این مادهی همه کاره را توسعه میدهند و کاربردهای جدیدتری را برای آن پیدا می کنند.
کلام آخر
سم بوتولینیوم (بوتاکس)یک ماده ی همه کاره است که به طور متداول در درمان انواع مختلف چین و چروک ها به کار می رود به طور کلی این روش درمانی نسبتاً ایمن و با مقدار کمی عوارض جانبی همراه است.
اگر شما علاقمند به تزریق بوتاکس می باشید میتوانید با مراجعه به مطب دکتر احسان عباس نیا و معاینه توسط ایشان بهترین درمان را جهت رفع چین و چروک های خود با کمترین عوارض و بهترین مواد داشته باشید.
