تومور ملانوم چشم چیست و چگونه درمان می شود؟
سرطان یک بیماری است که برای تمام انسان ها خطرناک و ناگوار است. وجود سرطان در اندام حساسی مانند چشم باعث می شود ترس و اضطراب بیشتری بر بیمار غلبه کند. تومور ملانوم چشم یکی از سرطان های چشمی است که اگر زود درمان نشود باعث از بین رفتن بینایی در فرد بیمار خواهد شد. در این مقاله قصد داریم بیشتر با تومور ملانوم و روش درمان آن آشنا شویم.
ملانوم چشم چیست؟
ملانوم سرطانی است که در سلول های تولید کننده ملانین چشم به وجود می آید. ملانین رنگ دانه ای است که سبب ایجاد رنگ دهی به سلول های پوستی خواهد شد. در سلول های چشمی، سلول های ملانین وجود دارد و این توانائی را دارند که هنگام جهش، باعث به وجود آمدن ملانوم چشم شوند.
به صورت متداول، ملانوم چشمی علائم اولیه ندارد و در قسمتی از چشم شکل می گیرد. این شکل گیری به گونه ای است که مشکل در آینه دیده نخواهد شد و این موضوع باعث می شود تشخیص تومور ملانوم چشم با سختی همراه باشد.
علائم و نشانه های ملانوم چشم چیست؟
نشانه ها و علائم اولیه به صورت معمول در این بیماری خود را نشان نمی دهند. اما موارد زیر را می توان در فهرست علائم ملانوم چشم قرار داد:
• ضعیف شدن بینایی یا تار شدن دید
• نداشتن بینایی محیطی
• تغییر شکل مردمک چشم
• پدیدار شدن نقطه ای تیره و در حال رشد روی عنبیه
• احساس وجود گرد و خاک و جرقه در بینایی
علت به وجود آمدن ملانوم چشم چیست؟
علت دقیق تومور ملانوم چشم هنوز معلوم نشده است. اما به صورت کلی پزشکان اعلام کرده اند که تومور ملانوم چشم زمانی به وجود می آید که در DNA سلول های سالم چشم، مشکلاتی بروز پیدا کنند.
مشکلاتی که در DNA سلول ها، بروز پیدا می کند باعث رشد و تکثیر بی رویه سلول ها خواهد شد و همین موضوع باعث می شود سلول های جهش یافته به جای این که از بین بروند به زندگی و بقا ادامه دهند. سلول هایی که جهش یافته اند و از بین نمی روند در نقطه ای از چشم جمع شده و باعث ایجاد ملانوم چشم می شوند.
ایجاد ملانوم در نقاط مختلف چشم
ملانوم چشم به صورت متداول در مشیمیه یا همان لایه میانی چشم به وجود خواهد آمد. عنبیه دارای 3 بخش است و این احتمال وجود دارد، ملانوم هر کدام از لایه ها را درگیر کند.
• عنبیه: عنبیه بخش رنگی جلویی چشم را ایجاد می کند.
• لایه کوریوئید: این لایه دارای رگ های خونی و بافت همبند میان اسکلرا و شبکیه در بخش پشتی مشیمیه است.
• جسم مژگانی: جسم مژگانی در بخش جلویی مشیمیه یووا واقع شده و مایع صاف و شفافی به نام زلالیه را به وجود می آورد.
البته ملانوم این قدرت را دارد که در بخش خارجی لایه قسمت جلویی چشم که به ملتحمه معروف است، در حفره ای که کره چشم پوشش داده و روی پلک ها به وجود آید. اما این نوع از ملانوم چشم بسیار کمیاب است.
عوامل خطر ملانوم چشم
عوامل خطر ملانوم اولیه چشم عبارتند از:
• چشم با رنگ روشن: اشخاصی که چشم آبی یا سبز دارند احتمال ایجاد ملانوم چشم در آن ها بیشتر است.
• پوست سفید: تومور ملانوم چشم در افرادی که سفید پوست هستند بیشتر از افراد دیگر است.
• سن: با افزایش سن خطر ابتلا به ملانوم چشم نیز افزایش می یابد.
• وجود برخی از بیماری های پوستی ارثی: سندرم خال دیسپلاستیک عارضه ای است که سبب بروز خال های غیر عادی در بدن خواهد شد. این عارضه موجب می شود که احتمال خطر مبتلا شدن به ملانوم چشم و پوست افزایش پیدا کند.
از دیگر مواردی که خطر ابتلا به ملانوم چشم را تقویت می کنند می توان به قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش و بعضی از جهش های ژنتیکی اشاره کرد.
عوارض ملانوم چشم
هر کدام از بیماری ها دارای عوارض خاص خود هستند. عوارض ملانوم چشم شامل موارد زیر خواهد شد:
• افزایش فشار داخل چشمی: هر چه ملانوم چشم بیشتر رشد کند احتمال به وجود آمدن گلوکوم هم افزایش می یابد. علائم و نشانه های گلوکوم را باید در قرمزی چشم، تاری دید و درد پیدا کرد.
• از دست دادن بینایی: در صورتی که ملانوم چشم گسترش پیدا کند باعث می شود که چشم بخشی از بینایی خود را از دست بدهد. ملانوم چشمی اگر کوچک باشد در بخش های حساس چشم به وجود می آید که این امر موجب بروز کاهش بینایی در افراد خواهد شد. البته ملانوم هایی که بسیار پیشرفته باشند سبب می شوند به طور کامل شخص بیمار بینایی خود را از دست بدهد.
• ملانوم های چشمی گسترش یافته در خارج از چشم: ملانوم این توانایی را دارد که حتی در بخش هایی که از چشم دور هستند مانند کبد، ریه ها و استخوان ها نیز بروز پیدا کنند.
راه تشخیص ملانوم چشم
برای تشخیص ملانوم چشم باید معاینات چشمی توسط پزشک متخصص صورت بگیرد و پس از آن با توجه به نظر چشم پزشک، سونوگرافی چشم، تصویری برداری از رگ های خونی داخل و اطراف تومور، توموگرافی انسجام اپتیک و نمونه برداری از بافت مشکوک انجام می شود.
درمان ملانوم چشم
در صورتی که ملانوم کوچک باشد، احتمال دارد پزشک و بیمار دست نگه دارند و مراقب علائم رشد آن باشند. اما در صورتی که بیماری پیشرفته باشد دکتر تصمیم می گیرد از طریق موارد زیر اقدام به درمان کند:
• رادیو تراپی ملانوم چشم
• لیزر درمانی ملانوم چشم
• فتو دینامیک درمانی
• سرما درمانی
• جراحی ملانوم چشم
مراجعه به پزشک
تومور ملانوم چشم از مواردی است که نباید بیمار به راحتی از کنار نشانه های آن عبور کند. در صورتی که علائم این سرطان را در خود یافتید بهتر است به دکتر احسان عباس نیا متخصص چشم پزشکی و فوق تخصص استرابیسم و اکولوپلاستیک، مراجعه کنید. دکتر عباس نیا پس از بررسی های لازم و معاینات دقیق بهترین شیوه درمانی را انتخاب و بیمار را تحت معالجه قرار خواهد داد.
