اختلال گود بودن پشت چشم ناشی از حجم ناکافی محتویات حدقه است که این مشکل ناشی از تغییرات سن در حدقه که با لاغر شدن بالشتک های چربی قسمت بالایی حدقه و بطور کل چربی کل حدقه اتفاق می افتد و یا می تواند به صورت یک یافته نرمال و همزاد در برخی افراد (بخاطر ژنتیک- ارثی) دیده شود. چشم ها “نمای غرق شده “ را دارند و قوس دیواره استخوانی حدقه در بالای چشم واضح دیده می شود و با پوست قسمت خارجی ابرو “شکل A “ را در بالای چشم ایجاد می کند. چین پلک فوقانی در موقعیتی بالاتر از نرمال دیده می شود یا از بین رفته است.
نشانه های گودی پشت چشم و نقش آن در زیبایی و جوانی چهره
گودی پشت چشم ها باعث ایجاد نمایی خسته و خمارگونه و بی حال “چشم غرق شده” در چشم ها و مسن تر دیده شدن شخص می شود که شکایت بسیاری از مراجعه کنندگان و زیبا جویان می باشد.
اینکه ما چگونه درباره سن افرادی که می بینیم قضاوت می کنیم تاریخچه ای به قدمت عمر بشر دارد. انسان ها از دیرباز به سن همنوع خود حساس بوده و دنبال نشانگانی برای ارزیابی دقیق سن افرادی که با آنها مواجه می شوند بوده اند لذا فارغ از پدیده مد در جامعه امروزی، از بدو خلقت بشر انسانها نشانه های مسن شدن را بطور ذاتی آموخته اند و قضاوت کرده اند- چراکه به آن برای تعیین نوع استراتژی برخورد و رفتار خود نیازمند بودند.
با توجه به موضوع بحث، یکی از تغییراتی که با مسن شدن در چشم ها که یکی از حساس ترین اعضای صورت که در نگاه اول به چشم می آید وضعیت پلک ها و حدقه می باشد. طی فرآیند مسن شدن، بالشتک ها چربی حدقه تحلیل رفته و حجم محتویات حدقه کاهش می یابد لذا یکی از اتفاقات مهم گود افتاده شدن پشت چشم و پلک در نتیجه این تغییرات است.
فرآیند دیگری که با افزایش سن اتفاق می افتد در افتادگی پلک است که با شل شدن و جداشدگی اتصال عضلات بالابرنده پلک- در گذر زمان و ضربه های کوچک و بزرگ -از صفحه ضخیم پلک که تارس نام دارد و از طرفی باقی ماندن اتصالات عضله بالا برنده پلک به پوست قسمت فوقانی پلک، با انقباض عضله بالا برنده پلک جهت بالا بردن آن، پوست پلک بالا به سمت پشت حدقه چشم بیشتر کشیده می شود و لذا پشت چشم گودتر دیده می شود.
در تصویر بالا تغییرات پیری در چشمان مرد 70 ساله ای را مشاهده می کنید (گودی پشت چشم، چشمان غرق شده، پلک های افتاده و …)، کدام یک از نشانه ها را ولو به مقدار کمتر در خود یا دیگران می توانید پیدا کنید؟ انشاالله که جواب هیچ است ولی این یک واقعیت است که هر کدام از تغییرات را ولو به مقدار کم داشته باشید شما را مسن تر نشان می دهد.
به دلیل دو فرآیند معمول فوق در فرآیند مسن شدن گود افتادگی پشت پلک یکی از نشانه های چشمی سن در افراد است. از طرفی در افراد بسیار خسته یا بیمار که حجم و مایعات از دست داده اند هم به دلیل کمبود مایعات در بدن حجم حدقه کاهش یافته و چشم ها گود افتاده می شوند. این تجربه های اکتسابی انسان ها در طول زمان باعث شده که حتی افراد سالم با پشت چشم گود ناخودآگاه توسط حسگرهای ذاتی ما، بیمار بی حال یا خسته ارزیابی شوند.
همچنین گود بودن پشت پلک باعث بیشتر دیده شدن حین پلک فوقانی و گریز پلک بالا می شود لذا چشمان این افراد نمایی خمار گونه و خواب آلود ارزیابی می شود. دقیقاً مثل پلک های نیمه باز و خمار.
جمع بندی تمام اتفاقات بالا از آنچه که تغییرات پیری در چشم اتفاق می افتد ارتباط مستقیم گودی پشت پلک بالا بودن سن را نشان میدهند یا حداقل شخص را ضعیف تر از آنچه که هست می نمایاند، لذا منطقی است که اصلاح او از بین بردن این تغییرات یعنی جوانسازی و شادابی و در نهایت زیبایی چهره در شخص می شود. حال که به اهمیت موضوع گودی پشت پلک ها و اصلاح آن در زیبایی پرداخته شد، در ادامه به علتهای گود افتادگی پشت پلک پرداخته می شود.
گود افتادگی پشت چشم بدنبال افتادگی پلک (پتوز)
با جداشدن و فاصله گرفتن اتصال عضله بالا برنده پلک به صفحه تا پلک (تارس) و در عین حال باقی ماندن اتصال عضله پوستی عضله بالابرنده به پوست پلک از علل رایج آن طی فرآیند مسن شدن یا ضربه به پلک می باشد که با انقباض عضله بالابرنده پلک پوست بالای پلک به سمت خلف و بالا کشیده می شود. در حالیکه خود پلک کمتر بالا می آید لذا پشت چشم گود دیده می شود.
گودی پشت چشم بعد از عمل بلفاروپلاستی
با افزایش فراگیر شدن جراحی های بلفاروپلاستی پلک بالا و اصلاح پلک، پلک بالا که توسط افراد غیر متخصص انجام می شود برداشت غیر اصولی و بیش از حد چربی و بافت ها و پوست پشت پلک های بالا باعث گودی افتادگی چشم ها بعد از جراحی می شود و عمل بلفاروپلاستی پلک بالا را به یکی از علل قابل توجه گودی پشت چشم تبدیل کرده است لذا چنانچه بلفاروپلاستی بصورت حرفه ای و درست انجام نشود نه تنها باعث جوانسازی نمی شود بلکه برعکس حالت چشم و نگاه شخص تغییر و مسن تر می شود.
تصویر سه گانه نشان داده شده زیباجویی را نشان می دهد قبل از عمل (تصویر پایین) و بعد از عمل بلفاروپلاستی تهاجمی و غیر استاندارد -در یک کلینیک -دچار گود افتادگی پشت پلک شده است (تصویر وسط)؛ که در نهایت با تزریق فیلر در پشت چشم توسط دکتر احسان عباس نیا، گودشدگی اصلاح شده است. (تصویر بالا)
گود افتادگی پشت چشم بدنبال شکستگی کف حدقه
در افرادی که به دنبال ضربه مشت یا ضربات غیر تیز به چشم یا تصادف دچار شکستگی کف یا دیواره های حدقه می شوند دچار عمیق شدن و گودی پشت چشم می شوند. در واقع در این موارد بدلیل افزایش حجم استخوانی حدقه به دنبال شکستگی محتویات حدقه و چشم نشست کرده و پشت چشم گود دیده می شود.
در تصاویر بالا به دنبال شکستگی کف حدقه چشم راست به پایین جابجا شده و پشت چشم گود شده است. اصلاح گود افتادگی پس از ترمیم کف حدقه مشهود است.
گود افتادگی پشت چشم به دنبال بیماری های کور کننده چشم و تخلیه چشم
در افرادی که به دنبال بیماری‌های چشم دچار نابینایی چشم شده اند با گذشت زمان کره چشم تحلیل رفته و کوچک می شوند و در نتیجه با کوچک شدن کره چشم حجم محتویات حدقه کاهش می یابد و پشت پلک و چشم گود افتاده می شود. در این موارد با تخلیه چشم نابینا و پر کردن فضای خالی حدقه با پروتز مخصوص گودی حدقه جبران شده و با جایگذاری پروتز بیرونی قرینگی حاصل می شود.
گودی پشت چشم ارثی
در این افراد به دلیل استخوانی بودن و بزرگ بودن استخوان حدقه، محتویات حدقه امکان پر کردن کل آن را ندارد، لذا پشت چشم ها گود دیده می شود. از طرفی در افرادی که کره چشم کوچک دارند
نیز محتویات حدقه نمی تواند یک حدقه نرمال را پر کند لذا باز هم پشت چشم گود دیده می شود.
در این افراد این نما اختلالی در عملکرد چشم یا پلک ها ایجاد نمی کند لکن در صورت اصرار زیبا جو بر اصلاح آن، اقدامات افزایش حجم محتویات حدقه بعنوان یک مداخله زیبایی می تواند مدنظر قرار گیرد.
روش های اصلاح گودی پشت چشم یا چشم گود افتاده
در این مقاله به روشهای اصلاح گودی پشت پلک پرداخته می شود. در انتخاب مناسب ترین روش اصلاح گودی پشت پلک مشخص شدن علت گود افتادگی پشت پلک بسیار مهم است و بر اساس آن باید روش درمانی و اصلاحی انتخاب شود.
- ترمیم گودی پشت چشم به دنبال شکستگی های کف حدقه
در این افراد مهمترین اقدام ترمیم و بازسازی کف حدقه با پروتزها و پیوندهای استخوانی مناسب است تا با اصلاح آن گودی پشت چشم کاملا اصلاح شود.
در تصویر بالا که قبلا نشان داده شد که می بینید جوانی به دنبال شکستگی کف و دیواره حدقه دچار گود افتادگی چشم راست شده که با اصلاح و ترمیم شکستگی گود افتادگی پلک بالا کاملاً اصلاح شده است.
- اصلاح گود افتادگی پشت چشم بدنبال افتادگی پلک
در افرادی که بدنبال شل شدن و جداشدگی عضله بالا برنده پلک دچار گودی پشت چشم شده اند با جراحی اصلاح افتادگی پلک گودی پشت چشم آنها نیز اصلاح می گردد.
گود افتادگی پشت چشم و پلک به دنبال فرآیند پیری (مسن شدن) معاینه این افراد قبل از هر اقدامی بسیار مهم است. همانطور که در قسمت قبل گفته شده دو علت مهم برای گودی پشت چشم در افراد مسن وجود دارد. یکی تحلیل رفتن حجم محتویات حدقه و چربی آن و دیگری افتادگی های خفیف یا شدید پلک که می تواند یکطرفه یا دوطرفه و کاملاً قرینه باشد. چنانچه افتادگی جزء برجسته علت باشد و یا اندازه گیری فاصله رفله نور تابیده شده به سطح قرنیه و سیاهی چشم تا لبه پلک بالا که در حالت طبیعی 5-4 میلی متر باید باشد قابل ارزیابی است. اگر این فاصله کمتر از 2 میلی متر باشد می توان نتیجه گرفت که علت گود افتادگی پشت پلک ها افتادگی پلک ها است که آن باید اصلاح شود. اگر فاصله رفله نور در سطح قرنیه تا پلک فوقانی بیشتر از 4 میلی متر باشد یعنی تحلیل رفتن چربی های حدقه باعث گود دیده شدن پشت چشم ها شده است لذا بایستی اقدامات درمانی در جهت افزایش حجم محتویات حدقه باشد.
مراجعه کننده ای که افتادگی پلک دوطرفه و گودی پشت چشم دارند با اصلاح افتادگی پلک دو طرفه اصلاح شد.
روش های اصلاح گودی پشت چشم با افزایش حجم
روش های مختلفی برای افزایش محتویات حدقه وجود دارد که انجام می شود که در زیر بطور خلاصه به آن ها پرداخته می شود.
- تزریق ژل یا فیلر: یکی از روش های کارآمد و در عین حال حساس اصلاح گودی پشت چشم تزریق فیلر به پشت چشم و پر کردن حجم از دست رفته توسط آن است. روش اصلاح گودی پشت چشم با فیلر روش کارآمد با کمترین دستکاری تهاجمی در چشم است که بدون بیهوشی و اقدام جراحی گودی پشت چشم برطرف می شود لکن با توجه به محل بسیار حساس و عناصر حساس در محدوده پشت پلک و حدقه آن را به خطرناک ترین منطقه تزریق فیلر در صورت و کل بدن تبدیل کرده است، لذا چنانچه توسط افراد ناآشنا و غیر متخصص انجام شود احتمال خطر آسیب به بینایی و افتادگی پلک ها به شدت افزایش می یابد و چنانچه سطحی تزریق شود برعکس باعث کبودی پشت چشم و تیره دیده شدن آن و نتیجه ای معکوس در پی خواهد داشت.
لذا به تمامی زیبا جویان توصیه می شود که در این خصوص در انتخاب پزشک خود بسیار دقت نمایند و حتی به همکاران پزشک که اقدامات تزریق فیلر در کل صورت را انجام می دهند. باید هشدارهای لازم داده شود که این منطقه از چشم ها جایی مناسب برای سعی و کوشش نیست و عوارض آن یک عمر برای بیمار و پزشک پشیمانی بدنبال خواهد داشت. عدم آشنایی با مدیریت عوارض چشمی خطر دائمی شدن عوارض را بسیار افزایش می دهد.
نکته بسیار مهم دیگر اینکه تزریق فیلرهای بی کیفیت و غیر استاندارد و ارزان در محیط چشم برای اصلاح گودی اطراف چشم نابخشودنی است که فاجعه های بدنبال آن به سادگی قابل جبران نیست.
لذا هم از زیبا جویان عزیز و هم از همکاران محترم تزریق کننده درخواست می شود این نکته مهم را مد نظر قرار دهند.
در تصویر فوق گودی پشت چشم ارثی پشت پلک ها با تزریق فیلر (ژل) اصلاح شده است.
- جایگذاری پروتز کف حدقه جهت اصلاح گودی پشت چشم و درشت کردن چشم: جایگذاری پروتز در زیر چشم ها منجر به افزایش حجم محتویات حدقه پرشدن گودی پشت چشم و درشت تر شدن چشم می شود. این روش در افرادی که دچار شکستگی استخوان های کف حدقه هستند استفاده می شود لکن در افراد سالم و دچار گودی پشت چشم که استخوان حدقه بزرگی دارند در اصلاح گودی پشت چشم و درشت شدن چشم استفاده می شود. هر چند که استفاده از این روش در جراحی زیبایی در درشت کردن چشم ها مستلزم پذیرش عوارض احتمالی آن نیز می باشد. چرا که در عمل های زیبایی به درخواست زیباجو مداخله جراحی صورت می گیرد که الزاماً نیاز درمانی نداشته است.
گود افتادگی چشم راست بدنبال شکستگی دیواره حدقه و اصلاح آن بعد جراحی ترمیمی حدقه توسط دکتر احسان عباس نیا در این تصویر خانم جوانی را مشاهده می کنید که به دنبال تصادف دچار شکستگی وسیع کف حدقه شده که با جایگذاری پروتز (مدپور) در کف حدقه گود افتادگی و دوبینی حرکت چشم بیمار اصلاح شد.
- اصلاح گودی پشت چشم با عمل بلفاروپلاستی پیشرفته و پیوند و جابجایی چربی خود حدقه بصورت همزمان: عمل بلفاروپلاستی پلک فوقانی عملی فوق تخصصی است و برخلاف تصور و رویه ای که همه جا و توسط هرکسی انجام می شود ظرافت کاری و نکته سنجی های بسیاری دارد که ندانستن آنها و بکار نبستن آنها گاه زیباجویان برای یک عمر پشیمان می کند و راه بازگشتی وجود ندارد. همان طور که قبلا گفته شد یکی دلایل شایع اخیر در گود شدگی پشت پلک عمل بلفاروپلاستی غیر اصولی با برداشت پوست عضله و چربی هاست، برای شما ممکن است جای تعجب باشد که چگونه با عمل بلفاروپلاستی گودی پشت چشم را می توان اصلاح کرد؟
پاسخ تکنیک ها و روشهای کاملا به روز و تغییر یافته ای است این امکان اصلاح را فراهم می کند. در روش نوین جراحی بلفاروپلاستی که توسط دکتر احسان عباس نیا فوق تخصص استرابیسم و پلاستیک پلک انجام می شود، نه تنها پشت چشم گود نمی شود، بلکه با جابجایی های چربی های پشت حدقه گودی پشت چشم اصلاح می شود.
آیا گودافتادگی پشت قابل درمان است؟
بطور کلی پاسخ بله هست، تزریق فیلر، کارگذاری پروتز کف حدقه و بلفاروپلاستی از روشهای شایع گودی پشت پلک است لکن انتخاب روش صحیح بعد از معاینات دقیق امکان پذیر است.
