نحوه تشخیص و درمان تنبلی چشم
بیماری تنبلی چشم به صورت رایج در کودکان دیده می شود. این بیماری را نباید دست کم گرفت و از همان ابتدا که والدین متوجه این بیماری می شوند، باید کودک را نزد پزشک معالج ببرند تا درمان های اولیه روی او صورت بگیرد. تنبلی چشم، نحوه تشخیص و درمان آن موضوعی است که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
تنبلی چشم چیست؟
تنبلی چشم یکی از بیماری های چشمی است که سبب اختلال در سیستم بینایی خواهد شد. این بیماری موجب می شود که بینایی کاهش پیدا کند و به صورت رایج و معمول تنها یک چشم را تحت تاثیر عوارض خود قرار می دهد. البته این بیماری می تواند هر دو چشم را نیز درگیر خود کند و در هر دوی آن ها مشکلاتی را به بار آورد.
در صورتی که این بیماری پیش از 6 سالگی شناسایی شود، می تواند کاملاً بهبود یابد. این بیماری عوارض ظاهری خاصی ندارد اما به مرور زمان سبب می شود تا چشم و مغز ارتباط درستی را با هم برقرار نکنند و باعث می شود که در چشم ضعف به وجود آید.
عوامل ایجاد کننده تنبلی چشم
تنبلی چشم را می توان به سبب تفاوت زیاد در تصاویری که در چشم سالم و چشم بیمار به وجود می آید دانست و این موضوع سبب خواهد شد که 2 تصویر با کیفیت و اندازه های متفاوت به مغز مخابره گردد. این مشکل می تواند به خاطر استرابیسم یا همان انحراف چشم به وجود آید.
با توجه به این که تصاویری که از چشم بیمار به مغز وارد می شود کیفیت ندارد، پس مغز تصاویر ارسالی از طریق این چشم را نادیده خواهد گرفت. پس از مدتی که از این شرایط گذشت ارتباطی که باید میان چشم و مغز باشد کمرنگ شده و این موضوع موجب می شود تا تنبلی چشم به وجود آید.
از دیگر عوامل ایجاد کننده تنبلی چشم می توان موارد ذیل را عنوان کرد:
• محرومیتی: هنگامی که در چشم بیمار لکه هایی تار به وجود می آید محرومیت ایجاد می شود و آب مروارید و تنبلی چشم در فرد رخ خواهد داد.
• انکساری: عیوب انکساری به نسبت استرابیسم و محرومیتی خیلی کمتر به وجود می آید. البته به وجود آمدن این عیب مربوط به زمانی است که تفاوت زیادی در بینایی هر دو چشم رخ داده باشد.
نشانه های تنبلی چشم
تنبلی چشم همان طور که اشاره شد عوارض و نشانه های خاصی ندارد اما بعد از گذشت مدتی می تواند که موارد زیر را به وجود آورد:
• انحراف شدید چشم ها به سمت اطراف صورت رخ خواهد داد.
• هماهنگی چشم ها از بین خواهد رفت.
• تشخیص درست عمق ضعیف می شود.
البته باید در نظر داشت که این عوارض و نشانه ها در یک چشم به وجود می آید اما این قدرت را دارد که بینایی هر دو چشم را در بر گیرد و آن را کم کند.
تشخیص بیماری تنبلی چشم
در صورتی که بیمار کودک باشد و نتواند صحبت کند، قطعاً تشخیص این بیماری سخت است. این موضوع را باید حتما والدین تشخیص دهند و دقت لازم را در این مورد داشته باشند. این بیماری می تواند هیچ علائم ظاهری نداشته باشد، اما بینایی کودک را با اختلال روبرو کند. در این مواقع باید والدین، کودک را برای غربالگری و همچنین معاینه تنبلی چشم نزد پزشک معالج ببرند.
بهترین زمان برای تشخیص بیماری تنبلی چشم قبل از دبستان است و به این منظور باید حداقل 3 بار کودک در 6 ماهگی، دو سالگی و پنج سالگی به نزد دکتر چشم پزشک برود تا معاینه گردد. با توجه به سنی که کودک دارد پزشک معاینه های گوناگونی را انجام خواهد داد تا در صورت وجود مشکل، درمان را آغاز کند.
درمان تنبلی چشم
تنبلی چشم را نوعی بیماری ارثی می دانند و مهم ترین موضوعی که در درمان این بیماری اثر دارد زمان و موقع تشخیص آن است. در صورتی که این بیماری در کودکی و قبل از این که سیستم بینایی چشم کامل گردد، تشخیص داده شود، به آسانی و بدون مشکل درمان خواهد شد. در این دوران عملی که روی چشم صورت می پذیرد بسیار اثر گذار است.
تشخیص بیماری تنبلی چشم هر چه عقب افتد و با تاخیر انجام شود، تاثیر درمان کمتر می شود. پس بهترین نتیجه گیری برای درمان تنبلی چشم، زمانی است که کودک به سن 7 سالگی نرسیده باشد. در صورتی که این بیماری زود تشخیص داده شود، عوارض جوانبی آن همچون آب مروارید و افتادگی پلک پایین هم رخ نمی دهد.
درمان تنبلی چشم بستگی به علت به وجود آمدن آن دارد و برای درمان آن باید ابتدا عامل ایجاد کننده مشخص شود. در صورتی که تنبلی چشم، به خاطر عیوب انکساری شکل گرفته باشد اولین روش درمان، تجویز عینک خواهد بود. به وسیله عینک می توان عامل ایجاد کننده را برطرف کرد. پس از آن کودک را باید ترغیب کرد تا از چشم تنبل کار بکشد و این کار یکی از رایج ترین روش های درمانی به حساب می آید.
از دیگر روش های درمان تنبلی چشم می توان به موارد زیر اشاره داشت:
• محافظ چشم: در این شیوه محافظی را روی چشمی که قوی است برای چند ساعت می گذارند و از کودک می خواهند که با چشم ضعیف تر به تماشا کردن بپردازد. این موضوع موجب می شود تا مغز قسمتی از چشم را که ضعیف عمل می کند تقویت کند.
• استفاده از قطره های چشم: استفاده از این نوع قطره ها سبب شده تا چشم قوی عملکرد خود را به صورت کاملاً موقتی تار کند و مغز به چشم ضعیف کمک کند تا عملکردش بهبود یابد.
• فیلترهای نیمه شفاف: این فیلترها هم عملکردی مانند محافظ چشم دارند و روی چشم ضعیف قرار می گیرد تا چشم ضعیف بیشتر کار کند.
سخن پایانی
تنبلی چشم یکی از بیماری هایی است که باید از سنین پایین تشخیص داده شود. در صورتی که کودک شما هم با این مشکل مواجه شده است، می توانید به دکتر احسان عباس نیا متخصص چشم پزشکی و فوق تخصص استرابیسم و اکولوپلاستیک، مراجعه کنید تا بهترین درمان را برای او تجویز کند.
