نوروپاتی دیابتی چشم چیست؟
نوروپاتی دیابتی یکی از عوارض بیماری دیابت نوع ۲ است و بیشتر در افرادی که به مدت ۲۵ سال به بیماری دیابت مبتلا هستند و بیماری خود را کنترل نمی کنند؛ مشاهده می شود. در اغلب موارد نوروپاتی دیابتی چشم با رتینوپاتی دیابتی اشتباه گرفته می‌شود، در حالی که این دو بیماری با یکدیگر متفاوت هستند. نوروپاتی دیابتی در چشم یکی از مشکلات عصبی است که تخریب اعصاب قرنیه در آن مشاهده می شود. این بیماری عوارض مختلفی دارد و با علائم بسیار مختلفی در افراد بروز پیدا می‌کند. آگاه شدن افراد در جامعه می تواند به کاهش آمار ابتلایان به این بیماری کمک زیادی کند؛ از این رو در ادامه مقاله به این بیماری بیشتر پرداخته می شود.
چه عواملی سبب به وجود آمدن نوروپاتی دیابتی در چشم می شوند؟
زمانی که قند خون افراد مبتلا به دیابت بالا می‌رود و بیماران نمی توانند قند خون خود را در محدوده هدف نگهدارند؛ به نوروپاتی دیابتی مبتلا می شوند. زمانی که این اتفاق بیفتد رگ هایی که وظیفه خون رسانی و اکسیژن رسانی به اعصاب و مغز را بر عهده دارند؛ دچار تنگی می شوند و بیماری های مربوط به سیستم عصبی در افراد رخ می دهد. حال اگر رگ های خون رسان و اکسیژن رسان به اعصاب بینایی و سایر عصب های چشم دچار تنگی شوند؛ افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی چشم می شوند. قند خون روی فعالیت های شیمیایی اعصاب نیز تاثیر می گذارد و باعث التهاب اعصاب و سایر آسیب های عصبی می شوند.
برخی از عوامل تحت عنوان عوامل محرک نامیده می شوند که می توانند باعث تحریک تخریب اعصاب شوند و این اتفاق را زودتر رقم بزنند که برخی از آنها عبارتند از:
اضافه وزن افراد مبتلا به دیابت
بالا رفتن سطح کلسترول خون و تنگ‌تر شدن عروق
بالا رفتن فشار خون و تسریع در روند تخریب اعصاب
عدم کنترل قند خون برای طولانی مدت
عوامل مربوط به عملکرد سیستم ایمنی
عوامل ژنتیکی
مصرف بیش از حد دخانیات
مصرف مشروبات الکلی
وارد شدن ضربه به اعصاب چشم
نوروپاتی دیابتی چشم با چه علائمی نمایان می شود؟
به طور کلی علائم مربوط به نوروپاتی دیابتی بسیار متفاوت هستند زیرا نوع اعصاب درگیر شونده، نوع نوروپاتی و وضعیت بیمار می تواند در بروز علائم نقش داشته باشد. نوروپاتی دیابتی چشم جزو نوروپاتی سیستم عصبی خودکار یا اتونوم تقسیم بندی می شود. این نوع نوروپاتی می تواند علاوه بر چشم، روی دیگر سیستم های بدن مانند سیستم گوارشی، سیستم قلب و ریه نیز تاثیر بگذارد. علائم مربوط به این نوروپاتی می تواند به تدریج رخ دهد. ممکن است برخی از افراد نیز هیچ علامتی در رابطه با نوروپاتی مشاهده نکنند و زمانی که بیماری پیشرفت پیدا کند برخی از علائم در آنها بروز پیدا کند.
برخی از مهم ترین علائم مربوط به نوروپاتی دیابتی در چشم عبارتند از:
• کاهش یا از دست رفتن میدان دید محیطی
• دوبینی
• غیر واضح دیدن اشیا
• التهاب عصب بینایی
• ایجاد مشکل و اختلال در تطابق چشم
چه روش هایی برای تشخیص نوروپاتی دیابتی وجود دارد؟
روش هایی که برای تشخیص نوروپاتی دیابتی چشم به کار برده می شوند متفاوت هستند. روش های تشخیصی با پیشرفت علم پزشکی متنوع تر می شوند و به صورت دقیق تری می توانند؛ میزان پیشرفت بیماری را در افراد مشخص کنند. روش های تشخیص زمانی اهمیت پیدا می کنند که فرد با علائم بالینی عمومی به پزشک مراجعه می کند و پزشک می تواند به طور دقیق نوروپاتی را تشخیص دهد. اهمیت این روش ها زمانی پررنگ تر می شوند که افراد بدون علامت خاصی برای چکاپ به پزشک مراجعه می‌کنند و پزشکی از طریق معاینه و روش‌های تشخیصی به نوروپاتی پی می برد.
برخی از مهم ترین روش‌های تشخیصی عبارتند است از:
اسکن چشم
این روش تشخیصی یک روش تشخیصی جدید است که هنوز به صورت گسترده مورد استفاده قرار نمی گیرد. تحقیقات جدید در آمریکا نشان داده است که با بررسی مارکر های افتالمیک نوروپاتی محیطی دیابتی می توان تاثیرات دیابت در چشم را مشخص کرد. این روش در صورت گسترش، روشی غیر تهاجمی و ارزان قیمت برای تشخیص نوروپاتی دیابتی محیطی است.
نوار عصب بینایی
نوار عصب بینایی از آزمایشات بسیار دقیق است که به پزشک کمک می کند آسیب های عصبی و عضلانی چشم را به طور دقیق تشخیص دهد.
سایر روش های تشخیصی عبارتند از:
سونوگرافی چشم
معاینه فیزیکی چشم
آیا راهی برای پیشگیری از نوروپاتی دیابتی چشم وجود دارد؟
زمانی که صحبت از نوروپاتی دیابتی و عوارض آن می شود؛ افراد مبتلا به دیابت نگران می شوند و استرس زیادی را تحمل می کنند. در حالی که می‌توان با راهکارهای نسبتاً ساده اما موثری، از نوروپاتی دیابتی چشم جلوگیری کرد و سال ها بدون مشکل بینایی زندگی کرد. برخی از مهم ترین روش های پیشگیری از نوروپاتی دیابتی چشم عبارتند از:
کنترل فشار خون
افراد مبتلا به دیابت نسبت به افراد معمولی فشار خون بالاتری دارند. این افراد باید بتوانند فشار خون خود را کنترل کنند. پرهیز از غذاهای شور، مصرف مواد غذایی سرشار از پتاسیم، منیزیم و کلسیم، مصرف فیبر و پروتئین، مصرف ویتامین های دی و کا و مصرف مایعات به اندازه کافی می تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
کنترل قند خون
افراد مبتلا به دیابت برای جلوگیری از نوروپاتی دیابتی باید به صورت مداوم قند خون خود را کنترل کنند. دوری از مصرف نوشابه های قندی، مصرف آبمیوه های طبیعی، رعایت رژیم غذایی و خودداری از مصرف شیرینی جات، برای این افراد ضروری است. مصرف سیر، دمنوش دارچین و زنجبیل می تواند به کاهش قند خون کمک کند.
اصلاح سبک زندگی
اصلاح سبک زندگی مهم ترین راه پیشگیری از نوروپاتی دیابتی است. ترک مواد مخدر، ترک مشروبات الکلی، ورزش منظم و روزانه، استفاده از رژیم غذایی متعادل و سالم به اصلاح سبک زندگی مربوط می شوند.
متخصصان برای درمان نوروپاتی دیابتی پارامترهای متعددی را در نظر می گیرند. دارو درمانی و کنترل درد بیمار از طریق روش هایی مانند طب سوزنی جزو روش های رایج درمانی است.
مراجعه به پزشک
نوروپاتی دیابتی چشم یکی از عوارض بیماری دیابت نوع ۲ است که می‌تواند عوارض متعددی مانند کاهش شدید بینایی را به وجود آورد. نوروپاتی دیابتی ممکن است هم زمان با نوروپاتی های محیطی دیگر مانند نوروپاتی منتشره و غیره بروز پیدا کند. افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی با مشکلاتی مانند عدم تطابق مواجه می شوند. روش های پیشگیری از این عوارض راحت هستند و با راهکارهای نسبتا ساده ای مانند ورزش کردن و کنترل رژیم غذایی می توان از عوارض این بیماری در امان ماند. برای تشخیص و درمان نوروپاتی دیابتی چشم می توانید به مطب دکتر احسان عباس نیا متخصص چشم مراجعه کنید.
