چرا قهوه‌ای رایج‌ترین رنگ چشم است؟
یک حقیقت که مطرح می‌شود و صحیح هم به نظر می رسد این است که در حدود ۱۰ هزار سال قبل همه مردم روی کره ی زمین چشمان قهوه ای داشته اند و هم اکنون نیمی از مردم ایالات متحده چشمان قهوه ای دارند و در مقیاس جهانی این مقدار می‌تواند بیشتر باشد. رنگ قهوه‌ای چشم شما ناشی از ملانین می باشد که رنگدانه ای داخل چشم است و همینطور علت رنگ قهوه‌ای مو، پوست و سلول های دیگر شما هم می باشد.
به قسمت رنگی چشم عنبیه گفته می‌شود.
عنبیه از دو لایه عضلانی و انواع سلول های دیگر تشکیل شده است. در اکثر مردم لایه خلفی حداقل تعدادی رنگ دانه قهوه ای در داخل خود دارد حتی اگر چشمان آن ها قهوه ای به نظر نیاید و در کسانی که چشمان قهوه ای دارند در سلول های لایه ی قدامی هم تعدادی رنگ دانه قهوه ای دارد. هر چه میزان رنگدانه قهوه‌ای یا همان رنگدانه ملانین بیشتر باشد رنگ چشم به سمت قهوه ای تیره تر حرکت می کند .
دیگر رنگ های چشم …
چگونه رنگ آبی و رنگ های روشن تر چشم شکل گرفته اند؟
دانشمندان این روند تغییر تاریخی را به وجود یک نیای مشترک برمی‌گردانند ، به این شکل که این فرد (نیای مشترک) یک تغییر در ژنی داشته که تولید ملانین را کنترل می کرده است. باور بر این است که این تغییر یا جهش باعث کاهش تولید ملانین در عنبیه شده است. بعضی از چشم‌ها، آبی، سبز یا فندقی به نظر می رسند ولی نه به خاطراینکه رنگدانه های مختلفی وجود دارد بلکه به این خاطر که ملانین کمتری دارند و با ملانین کمتر در چشم، نور کمتر جذب می‌شود و این بدان معناست که نور بیشتری از عنبیه به بیرون پراکنده می‌شود و وقتی نور پراکنده می شود، به طور متفاوتی بین طیف نور رنگی انعکاس پیدا می‌کند. بنابراین چشم هایی که حداقل ملانین را دارند به رنگ آبی ظاهر می شوند و اگر کمی ملانین بیشتر داشته باشد به رنگ سبز یا فندقی مشاهده می شود.
چشم های قهوه ای از یک ژن به ارث نمی رسند
دانشمندان قبلاً فکر می کردند که تنها یک ژن رنگ چشم شما را تعیین می کند، اما تحقیقات جدیدتر نشان می دهد که ۱۶ ژن مختلف می توانند مسئول تعیین رنگ چشم باشند. نتیجه ی این تحقیقات به توضیح این مسئله کمک می‌کند که چرا پدر و مادر با رنگ چشم مشابه می‌توانند فرزندی با رنگ چشم کاملاً متفاوت داشته باشند.
رنگ چشم نوزاد ممکن است به رنگ قهوه ای تغییر کند
وقتی نوزادان متولد می‌شوندگاهی ممکن است چشمان آنها به رنگ آبی به نظر برسد در حالیکه هنوز ملانین آنها در حال رشد و تکامل است و در مدت ۱۲ ماه سلول ها شروع به تولید ملانین می کنند و با افزایش تولید ملانین در عنبیه رنگ چشم ممکن است تیره تر بشود.
چشمان قهوه ای در مکان های خاصی بیشتر شایع هستند
سطح بالای ملانین در چشم، مو و پوست به حفاظت از اشعه های آسیب زای خورشید کمک می کند. این عامل توضیح می دهد که چرا چشمان قهوه ای در اقلیم های گرم مثل آفریقا و آسیا بیشتر از اروپا دیده می‌شوند و این که چرا در ایسلند چشم قهوه ای ها در اقلیت هستند. درواقع به هر نسبتی که مردم به سمت مناطق کمتر آفتابی حرکت می کنند نیاز آنها به رنگدانه‌های حفاظت کننده کمتر می‌شود. رنگ چشم ممکن است با حرکات اجداد اولیه ی ما به سمت مناطق سردتر در جهان تکامل یافته باشد.
ارتباط بین رنگ چشم و سلامت چشم
در افرادی که چشمان قهوه ای دارند میزان بروز سرطان چشم، دژنراسیون ماکولا و رتینوپاتی دیابتی کمتر است.
چشم پزشکان به طور دقیق مطمئن نیستند که دلیل این موضوع چیست اما باور دارند که ممکن است رنگدانه ی ملانین به چشم های قهوه ای حفاظت بیشتری داده باشد از طرفی یک مطالعه نشان داد که احتمالا ابتلا به آب مروارید در افرادی که چشم های قهوه ای دارند دو برابر بیشتر از افرادی با چشم های روشن است.
محققان به اینکه چرا این موضوع درست است هنوز پی نبرده اند ولی آنها وجود عوامل دیگری مثل سیگار کشیدن و آسیب های چشمی که ممکن است احتمال ابتلا به آب مروارید را افزایش دهند در این دسته از افراد (چشم قهوه ای ها)، رد کرده‌اند.
سخن پایانی
اگر شما هم برای سلامت چشمان خود ارزش قائل هستید و نگران بیماری های مختلفی که ممکن است سلامت چشمان شما را تهدید کند هستید، میتوانید با مراجعه به مطب آقای دکتر احسان عباس نیا و معاینه توسط ایشان تمام نگرانی های خود را در این زمینه برطرف نمائید. آقای دکتر عباس نیا فارغ التحصیل پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تهران، متخصص چشم پزشکی، فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فوق تخصص استرابیسم و اکولوپلاستیک هستند.
