انسداد مجرای اشکی در کودکان اغلب مادرزادی است و در 5 درصد تولدهای نرمال دیده می شود. محل انسداد غالباً در دریچه (هانسر Hanser) در انتهای تحتانی ساک (محل ورود به بینی) است. انسداد می تواند یکطرفه یا دوطرفه باشد.
علت:
اغلب علت غشایی است که دریچه هانسر را می بندد. انسداد کلی مجرا با انسداد قسمتهای اولیه مجاری اشکی یا عدم تشکیل آنها از علل کمتر شایع انسداد مجرای اشکی هستند.
عوامل خطر موثر:
• سندوم داون
• شکاف کام و لب
• بدشکلی های ساختاری جمجمه به خصوص آنهایی که خط وسط را درگیر کرده اند.
درمان:
با عنایت به اینکه تا 95 درصد تا یکسالگی بهبود می یابند در طی این مدت ماساژ کیسه اشکی با انگشت مادر یا سواپ (گوش پاک کن) و شستشوی ترشحات و قی چشم کودک تا یکسالگی ادامه می یابد.
چنانچه مشکل کودک تا یکسالگی حل نشود، بایستی مجرای اشکی میل زده شده و شستشو شود که چنانچه به موقع انجام شود میزان موفقیت بالاست.
در صورتی که به میل زدن برای بار اول پاسخ ندهد نیاز به اقدامات جراحی تهاجمی تر از قبیل گذاشتن لوله داخل مجرای اشکی ، استفاده از بالونهای گشاد کننده مجرای اشکی و در آخر عمل مجرای اشکی(DCR) است.
نکات مهم در خصوص انسداد مجرای اشکی کودکان:
• نسبت به ماساژ کیسه اشکی کودک تا یکسالگی و تمیز کردن قی و ترشحات چشم کودکان متعهدانه اقدام کنند چرا که تاری تصویر ناشی از حلقه اشکی و ترشحات ممکن است منجر به درجاتی از تنبلی در چشم کودک شود.
• نکته مهم: حتما در یکسالگی در صورت حل نشدن مشکل به پزشک مراجعه شود. چرا که هرچه سن بیمار بالاتر برود شانس پاسخ دهی آن به میل زدن کاهش می یابد و به احتمال بیشتر نیاز به تکرار و اقدامات عملی تهاجمی تر خواهد بود.
آیا درمان دارویی لازم است؟
در صورتیکه با التهاب کیسه اشکی همراه باشد بایستی قطره آنتی بیوتیک و حتی به صورت خوراکی استفاده کرد و به صورت اورژانسی میل زد. در غیر اینصورت فقط شستشو با چای سرد شده و آب جوشیده سرد شده و پاک کردن ترشحات و ماساژ درست کیسه اشکی با انگشت کافی است.
اقدام مداخله جراحی:
تا یک سالگی با عنایت به شانس باز شدن خودبخودی ۹۵٪ در کودکان بایستی صبر کرد و فقط اقدامات گفته شده را انجام داد.
چنانچه باز نشد در یک سالگی مجرای اشکی میل زده می شود. و خوشبختانه شانس موفقیت بالاست.
